Documentairefotografie
Interview door Mirjam van der Linden met Max Pinckers
Eerst gepubliceerd in (Re): TILT, tentoonstellingscatalogus, De Brakke Grond, Nederland, mei 2011
‘Het idee dat er een objectieve werkelijkheid is die een fotograaf kan vastleggen, is achterhaald. Beelden zijn een illusie van transparantie. In de film is men daar al langer achter, maar de fotografie heeft een sterkere journalistieke traditie. De eigen blik staat per definitie ver van de realiteit af, dat moet je niet ontkennen. In mijn documentaire aanpak voel je, als het goed is, de visie van de fotograaf. Er is veel langer stilgestaan bij een beeld voordat er is geklikt. Het fotograferen is niet meer zo direct, zo naïef. Ik zet ook allerlei middelen in, van statief tot licht.
In Lotus, een serie over travestieten en transseksuelen in Thailand die ik met Quinten De Bruyn heb gemaakt, weet je nooit of iets is geënsceneerd of niet. De vraag is eigenlijk ook niet meer belangrijk. Er zit bijvoorbeeld een foto bij van dansende travestieten en transseksuelen op een truck. De situatie is echt. Maar als beeld totaal absurd door de fashion-belichting die we erop hebben gezet. Ik zocht naar een zekere theatraliteit in de werkelijkheid. Dat licht benadrukt het excentrieke van deze mensen. Deze subjectieve benadering past in dit geval heel goed bij het onderwerp. Het haalt de essentie ervan naar boven. Travestieten en transseksuelen doen zich anders voor dan ze zijn. Hun werkelijkheid is, net als mijn foto, geconstrueerd. Bovendien staan de meesten heel graag voor de camera, poseerden ze als echte topmodellen.
We hebben de ladyboys gevraagd om ook zelf foto’s te maken van hun eigen wereld, met wegwerpcamera’s. Het onderwerp dat zelf de foto maakt: “objectiever” kan haast niet. Natuurlijk waren hun non-esthetische snapshots veel minder glamorous dan onze foto’s. Maar ook hun blik was opvallend anders. Wij fotografeerden hoe zij zich voordoen aan de buitenwereld, zij fotografeerden intiemer: alleen zichzelf of hun vriendinnen, op hun kamer, slapend in bed.
Bij de combinatie travestieten, transseksuelen en Thailand wordt altijd meteen gedacht aan prostitutie. Het is inderdaad een vak waarin ladyboys vaak terechtkomen, maar ze maken ook deel uit van de “gewone” wereld. Ook dat hebben we willen laten zien, de tegenhanger van het cliché. Daarom zou ik graag willen dat je die foto van het drietal bij de vijver publiceert. De man en de vrouw naast hem gaan binnenkort trouwen. De realiteit is veelzijdig.
Het is de onmogelijkheid tot het vatten van de realiteit die fotografie voor mij zo bijzonder maakt. Fotograferen is onloskoppelbaar verbonden met de realiteit. Maar tegelijkertijd, en dat lijkt paradoxaal, is fotografie ook suggestie. Een fotografisch beeld staat stil, is tijdloos. Er is geen begin, midden, eind. Wat er voor en na de foto gebeurde, moet je als kijker zelf invullen.’